Ζυράννα Στόικου Eπιστημονική συνεργάτις του Κέντρου Νέου Ελληνισμού του Βερολίνου
Ήδη από τις πρώτες αναζητήσεις στο Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων «ΤΑ ΝΕΑ» και «ΤΟ ΒΗΜΑ» γίνεται φανερό ότι η αναφορά σε μεταφράσεις και μεταφραστές κατά τον 20ο αιώνα δεν είναι σπάνια στα φύλλα τους, καθώς αρκετό μελάνι έχει χυθεί γύρω από τη μετάφραση, τη μεταφραστική πρακτική, το έργο και τον ρόλο του μεταφραστή, την υποδοχή των μεταφράσεων, αλλά και την ίδια την μεταφρασιμότητα των κειμένων.
Θέτοντας στο επίκεντρο της έρευνας και της εισήγησής μας τις ελληνογερμανικές μεταφράσεις και τους μεταφραστές που έχουν μεταφράσει λογοτεχνία από τα γερμανικά προς τα ελληνικά, θα επιχειρήσουμε να εξετάσουμε τη συμβολή του Ιστορικού Αρχείου, τόσο στο επίπεδο της συλλογής στοιχείων και πληροφοριών για επιμέρους μεταφράσεις και μεταφραστές όσο και για τη σύνθεση του γενικότερου κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισίου στο οποίο εντάσσονται, όπως αυτό συγκροτείται μέσα από δημοσιεύσεις απόψεων και αντιλήψεων γύρω από τη μετάφραση σε επιφυλλίδες, άρθρα και κριτικές.
Εξετάζοντας την περίοδο από την αρχή κυκλοφορίας των εφημερίδων μέχρι τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως, ποια στοιχεία μπορούμε να αντλήσουμε από βιβλιοκρισίες και βιβλιοπαρουσιάσεις σχετικά με τη μετάφραση, τους μεταφραστές, τα κίνητρά τους, αλλά και τα ίδια τα βιβλία; Πόσο ορατοί είναι οι μεταφραστές και πώς κρίνεται το έργο τους;
Τι επιπλέον πληροφορίες για τη ζωή και το έργο των μεταφραστών μπορούμε να συλλέξουμε από αναφορές σε αυτούς είτε σε βιβλιοπαρουσιάσεις είτε σε επιστολές των ίδιων είτε ακόμη και από αναγγελίες θανάτων; Τι στοιχεία μπορούμε να συγκεντρώσουμε γενικότερα για το επάγγελμα του μεταφραστή; Ποια είναι η άποψη που επικρατεί και ποιες αντιλήψεις εκφράζονται γύρω από τη μεταφραστική πρακτική και τον ρόλο του μεταφραστή στις επιφυλλίδες των εφημερίδων μέσα στα χρόνια;
Μπορούμε να εντοπίσουμε αναφορές για τις τάσεις του αναγνωστικού κοινού και πώς αυτές επηρεάζουν τις μεταφράσεις που γίνονται από τα Γερμανικά; Απαντώντας στα παραπάνω ερωτήματα θα επιχειρήσουμε να αναδείξουμε τη συμβολή του Ιστορικού Αρχείου στη μελέτη και την έρευνα των ελληνογερμανικών μεταφραστικών παραδόσεων.
